Rys historyczny zwyczaju

Sypanie wzorów piaskiem na glinianych polepach izb i na podwórkach, z okazji świąt kościelnych czy wizyt gości, w zdobnictwie ludowym było sztuką ulotną. Jej efekty można było podziwiać do momentu, kiedy nie zostały zadeptane przez domowników. Zwyczaj ten rozpowszechnił się w XIX w., choć według niektórych źródeł może być znacznie starszy. Terytorialnie był związany głównie z Polską środkową, z regionami leżącymi na lewym brzegu Wisły, w tym na Kujawach. Mógł mieć jednak duży większy zasięg, o świadczą chociażby pojedyncze przykłady zwyczaju odnotowane w różnych częściach Wielkopolski. Ten typ zdobnictwa nie był charakterystyczny tylko dla polskiej kultury ludowej. Funkcjonał także od końca XIX w. aż do lat 50. XX w., w tych samych kontekstach, na terenie Flandrii w regionie de Kempen na pograniczu Belgii i Holandii.

W Polsce zaczął zanikać na początku XX w. wraz z upowszechnieniem się w izbach podłóg drewnianych. W okresie międzywojennym wzory sypane piaskiem zdobiły jedynie sienie i kuchnie z glinianymi polepami, a z czasem już tylko podwórka i dróżki prowadzące do domu. W latach 50. XX w. sypanie piaskowych wzorów praktykowano jeszcze w Kieleckim, Opoczyńskim, Rawskim, Łowickim i na Kujawach, w regionach, w których tradycje zdobnictwa ludowego i rękodzieła przetrwały najdłużej.